Hidrojen yanmasının sırları
Hemen hemen hepimiz suyun kimyasal formülünün H2O olduğunu biliriz. Çoğumuz ise suyu meydana getiren kimyasal reaksiyonun denklemini 2H2 + O2 = 2H2O olarak yazabiliriz. Fakat bu reaksiyonun aslında nasıl gerçekleştiğini ise milyonlarca insandan sadece birkaçı doğru şekilde açıklayabilir. Şimdi bu reaksiyonu tüm boyutlarıyla açıklayan şu videoyu izleyin.
Hidrojen Baloncukları
“Suyun içine bir taş attığınızda suyun yüzeyinde dairelerin oluştuğunu görürsünüz. Bunun dışında, böyle bir taş fırlatma eylemi sadece anlamsız bir çocuk oyunudur.” Kozma Prutkov.
Hidrojen baloncukları patladıklarında gerçekten muhteşem görünüyor! Çocuklarımla birlikte hidrojen baloncuklarını tutuşturarak yaptığımız deneyleri çok seviyorum. Çocuklar, suyun hidrojenin yanması sonucunda oluştuğu gerçeğine inanamıyorlar. Biz yetişkinler ise bu gerçeği son derece normal olarak kabul ediyor ve hiçte ilginç bulmuyoruz. Nede olsa hemen hemen hepimiz şu gerçekliği biliyoruz:
2H2 + O2 = 2H2O
Ya da farklı bir şekilde ifade edecek olursak:
H2 + H2 + O2 = H2O + H2O
Fakat bu olayın nasıl gerçekleştiğini şimdiye kadar hiç düşündünüz mü? Bu reaksiyonun kimyasal denklemini gözünüzün önünde getirin: iki hidrojen molekülü ve bir tane de su molekülü iki su molekülünü oluşturmak için nasıl bir araya geliyor? Yok daha neler! Böyle bir şey doğru olamaz. Muhtemelen üç molekül bir araya geliyor olabilir. Eğer bu da imkânsızsa o zaman bu olay nasıl gerçekleşiyor? Bu sorunun cevabını birazdan sizlerle paylaşacağız.
Basit Yapılı Hidrojen ve Karmaşık Bir Reaksiyon
Hidrojen, en basit atom yapısına sahip olan elementtir. Bir protondan ibaret olan çekirdeğinin çevresinde sadece tek bir elektron döner.
Bundan daha basit ne olabilir? Ama Hidrojenin yanma reaksiyonu hiçte göründüğü kadar basit değildir. Tanıdığınız bir kimyacıya şu soruyu sorun: hidrojen nasıl yanar? Bire on bahse girerim ki, ya size cevap veremeyecek ya da yanlış cevap verecektir. Yirminci yüzyılın ortalarına kadar, bilim adamları bu reaksiyonun nasıl oluştuğunu bilmiyordu. 1956 yılındaki Nobel Kimya Ödülü, bu reaksiyon nasıl oluştuğunu açıklamayı başaran iki bilim adamına verildi.
Aslında bu olay çokta karmaşık değil. Birazdan sanal mikroskobumuzu kullanarak hidrojenin yanması sırasında nelerin olduğuna göz atacağız.
Ama şunu da unutmamak gerekir ki, geçmişteki bilim adamları reaksiyonların arkasındaki işleyişin nasıl gerçekleştiğini görebilmelerini sağlayacak böyle bir sanal mikroskoptan yoksundular.
Büyük Bir Patlama
Küçük hidrojen baloncuklarının yanması çok tehlikeli değildir. Bir baloncuğu tutuşturduğunuzda hidrojen yanmasından yaklaşık on kat daha fazla enerji açığa çıkar. Fakat büyük miktardaki patlamalar ölümcül sonuçlara neden olabilir.
Belki de bu konudaki en trajik olay, 1937 yılında 97 yolcu ve mürettebatı Almanya’dan ABD’ye taşıyan devasa zeplin Hindenburg’un yanması oldu.
Zeplin’in toprağa inmesi sırasında meydana gelen bir kıvılcım hidrojenle dolu olan taşıtın bir anda patlamasına neden oldu. 36 kişinin hayatına mal olan bu acı olay aynı zamanda zeplin sanayinin de sonunu getirdi.
Şimdi patlamaya içeriden bakalım
Ve şimdi de sözümüzü tutuyor ve hidrojenin gerçekte nasıl yandığını açıklıyoruz. Bu kısa videoda molekülleri tek tek görecek şekilde hidrojen ve oksijenin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan patlamanın içine dalacağız. Hadi orada nelerin yaşandığına göz atalım şimdi de.
Ayrıca bakınız
Kimya deney seti aboneliği
Nihayet ilk ürünümüzün nasıl olacağını sizlerle paylaşmak için hazırız. Ürünümüz, bildiğiniz klasik kimya setlerinden çok farklı olan ve evinizde deneyler yapabileceğiniz yenilikçi bir kimya deney seti. Yazımızın devamında, mevcut kimya setleriyle ilgili üç önemli sorunu ve bu sorunları kendi ürünümüzde nasıl aştığımızdan bahsedeceğiz. Son bölümde ise ürünümüzün satışı konusunda bilgilendirilmek için nasıl abone olabileceğinizi öğreneceksiniz.
Yanma olmadan oluşan dumanla ilgili videomuzdaki hatalar + midemizle ilgili bir meydan okuma Geçtiğimiz hafta ilk videomuzu yayınladık. Hatırlayacağınız gibi, yazımızın en sonunda da, sizden bu videoda yaptığımız hataları bulmanızı istedik. Bugünkü yazımızda, bu videoda ne gibi hatalar yaptığımızdan bahsedeceğiz. Yaptığımız hatalardan bazılarını görsel nedenlerden dolayı bilerek yaptık. Hata yapmadığımız yerleri dahi hatalı olarak değerlendiren bazı kimyacılar oldu – hatta tuhaf bir şekilde çoğu kişi açıkladığımız duman olayındaki bazı süreçlerin tam olarak bu şekilde gerçekleştiğine bile inanmadı. Yazımın bir bölümünde de bilim adamlarının molekül yapılarını nasıl bulduklarından bahsedeceğim.
Yanma olmadan ortaya çıkan dumanın 100,000,000x büyütmeli sanal bir mikroskopla görüntülenmesi Bugün, odanın bir köşesindeki sigara dumanın diğer bir köşeye doğru nasıl hareket ettiği ile ilgili eski bir kimyasal numarayı açıklayacağız. Bu olayın ardındaki sır perdesini aralayacak ve 100,000,000x yakınlaştırmalı sanal bir mikroskobu kullanarak moleküler seviyede bu bilmecenin arkasındaki kimyasal reaksiyonun nasıl gerçekleştiğine açıklık getireceğiz. Ve son olarak ta, ilk videomuz için neden bu kimyasal deneyi seçtiğimiz ile ilgili düşüncelerimizi paylaşacağız.